Nawet 15 tygodni dodatkowego urlopu dla rodziców wcześniaków

Szczegóły nowelizacji Kodeksu pracy, wprowadzającej dodatkowy urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po urodzeniu, szefowa MRPiPS Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przedstawiła podczas konferencji z udziałem rodziców i dzieci, lekarzy oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych działających na rzecz wcześniaków.

"Polityka często denerwuje, często fascynuje, często wciąga, ale rzadko daje powody, by głos zamierał w gardle. Ja dziś mogę powiedzieć, że jestem po prostu szczęśliwa" - powiedziała ministra prezentując główne założenia projektu. Podkreśliła, że powstały one w ciągu pięciu miesięcy i były tworzone we współpracy ze stroną społeczną.

"Przewidujemy rozwiązania dla rodziców najmniejszych z najmniejszych - tzw. ekstremalnie skrajnych wcześniaków czy ultrawcześniaków - dzieci, które urodziły się przed 28 tygodniem lub ważą mniej niż 1000 gram, proponujemy tydzień za tydzień - czyli tydzień hospitalizacji to tydzień dodatkowego urlopu macierzyńskiego aż do 15 dodatkowych tygodni" - powiedziała szefowa MRPiPS.

Dla rodziców pozostałych wcześniaków dodatkowy urlop będzie mógł wynieść do ośmiu tygodni. "Identyczne rozwiązania będą także obowiązywały rodziców dzieci, które urodziły się w terminie, ale muszą pozostać w szpitalu dłużej niż standardowe pięć dni" - zaznaczyła Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Dodatkowy urlop przysługiwać będzie też rodzicom przysposabiającym dziecko i rodzinom zastępczym. Rodzice będą musieli zdecydować, kto z niego korzysta - bez możliwości podzielenia się nim. Urlop trzeba będzie wykorzystać od razu w całości.

Jest to rozwiązanie dla rodziców będących pracownikami w myśl Kodeksu pracy. Rodzicom wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po urodzeniu, którzy nie są zatrudnieni i nie mają ubezpieczenia społecznego, MRPiPS zapowiedziało wydłużenie o takie same okresy prawa do świadczenia rodzicielskiego (jest ono odpowiednikiem zasiłku macierzyńskiego, z którego mogą skorzystać osoby niezatrudnione i nieubezpieczone).

Dodatkowy urlop trzeba będzie rozpocząć bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Będzie do tego konieczne złożenie wniosku, w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego.

Pracodawca nie będzie mógł odmówić pracownikowi prawa do dodatkowego urlopu. Podczas jego biegu pracownik będzie też chroniony przed zwolnieniem.

Po zakończeniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracodawca będzie musiał dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z tego urlopu.

MRPiPS, w porozumieniu z innymi resortami, przygotowało też przepisy, które prawo do dodatkowego urlopu dają rodzicom wcześniaków i hospitalizowanych po urodzeniu dzieci, którzy pracują jako nauczyciele i żołnierze zawodowi, albo jako funkcjonariusze służby celnej, policji, straży pożarnej, służb specjalnych, Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Straży Więziennej i Straży Marszałkowskiej.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk powiedziała, że otrzymała zapewnienie ministra finansów Andrzeja Domańskiego, że w budżecie na 2025 r. będą zagwarantowane środki na dodatkowe urlopy. Rzecznik prasowy resortu Michał Syska powiedział PAP, że rocznie państwo wyda na ten cel ok. 50 mln zł.

Zapytana przez PAP, kiedy rząd zajmie się projektem, Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała, że powinien on stanąć na Radzie Ministrów w trzecim kwartale br.

"Tak, by ten ostatni kwartał mógł być poświęcony na etap prac parlamentarnych. Chciałabym, by projekt ustawy zaczął obowiązywać od nowego roku, byśmy w 2025 r. weszli z tymi bardziej sprawiedliwymi przepisami" - powiedziała PAP ministra. Podkreśliła, że nie wierzy, "by komukolwiek w Sejmie i Senacie przyszło do głowy, by nie zagłosować za tym projektem".

Dodatkowy urlop będzie przysługiwał zarówno rodzicom dopiero zaczynającym urlop macierzyński, jak i tym, którzy już są na urlopie, ponieważ rozpoczęli go przed wejściem w życie nowelizacji.

Wprowadzany projektowaną ustawą dodatkowy urlop macierzyński będzie urlopem fakultatywnym, udzielanym na wniosek. Dokumentem potwierdzającym prawo do wydłużanego świadczenia rodzicielskiego będzie zaświadczenie wydawane przez szpital.

Dodatkowy urlop macierzyński będzie płatny w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

O zmianę przepisów zabiegała działająca w imieniu rodziców wcześniaków Fundacja Koalicja dla Wcześniaka oraz osiem organizacji współtworzących Ogólnopolskie Porozumienie "Razem dla wcześniaków", a także Fundacja Serce Dziecka i Fundacja Najdroższa Blizna, przy poparciu krajowej konsultant w dziedzinie neonatologii prof. Ewy Helwich, Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego i Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, rzeczniczki praw dziecka Moniki Horny-Cieślak i rzecznika praw pacjenta Bartłomieja Chmielowca.

Według Głównego Urzędu Statystycznego, w 2022 roku urodziło się 22,5 tys. wcześniaków na 306 tys. wszystkich urodzeń. (PAP)

Autorki: Anita Karwowska, Magdalena Gronek, Iwona Żurek

akar/ mgw/ iżu/ agz/ js/ jann/